Açık ilişki, partnerlerin birden fazla kişiyle cinsel, duygusal ve romantik ilişki yaşama konusunda fikir birliğinde olduğu, karşılıklı onaya dayalı tekeşli olmayan ilişki biçimidir. Açık ilişkide, çift arasında yaşanacak ilişkilerin sınırları hakkında fikir birliği ile şeffaflık, dürüstlük ve açıklık konusunda tam bir anlaşma vardır. Bu özellikleriyle de eşlerin önceden verilmiş onayı olmayan “aldatma” ve “sadakatsizlik” gibi tekeşli olmayan ilişkilerden farklıdır. Diğer adı “etik çokeşlilik” dir.
Açık ilişki kavramı 1970’lerden beri vardır. Özellikle 68 kuşağı özgürleşme hareketi döneminde popülerdir. Bu konudaki ilk bilimsel makaleler de 1977-1978’de yayınlanmıştır. Ancak 2000’li yıllardan önce çok az sayıda bilimsel çalışmaya konu olmuştur. Günümüzde ise açık ilişkiye daha yaygın bir ilgi vardır. Sonuç olarak giderek artan sayıda yayın çıkmaya başlamıştır.
Araştırmalara göre, erkekler kadınlara kıyasla biraz daha yüksek oranda açık ilişkiye sıcak bakmaktadır.
Açık İlişki Tercih Etme Nedenleri:
- Başka birini sevmek ama eski ilişkiyi bitirmek istememek,
- Doğası gereği tek eşli olmamak,
- Eşlerden birinin diğerinin ihtiyaçlarını karşılayamaması
- Eşler arasında cinsel dürtü ve fantezi düzeyinde farklılık
- Bir veya her iki eşin daha fazla özgürlük, arkadaşlık, entelektüel ve cinsel çeşitlilik istemesi,
- Eşlerin dünyanın farklı yerlerinde yaşadıkları durumlarda, duygusal ve cinsel doyum için uygun bir seçenek olması,
- Daha yüksek duygusal ve cinsel heyecan yaşama ihtiyacı ve isteği,
- Cinsel hayatın zenginleşmesi ve katılımcıların daha sık cinsel ilişkiye girebilme olasılığı.
Diğer Noktalar
- Bazı insanlar, kendilerine meydan okunmadıkça ilişkilerinde yetersiz olduklarını düşünme eğiliminde olur. Bu nedenle açık ilişki ister.
- Açık ilişkiler kıskançlık, bağlılık veya sahiplenme gibi duygular nedeniyle üstesinden gelinmesi gereken zorluklar ve çatışmalara yaratır. Bunlarla baş etme becerisi kazanmak kişilerin özgüvenini artırır.
- Tekdüzelikten ötürü yaşanan sıkıcılık hissi de açık ilişki isteğine yol açan bir faktördür. Çünkü yeni bir ilişki yüksek enerji ve zevk sağlar. Hatta yaşanan yüksek duygusal ve cinsel heyecan hayatı renklendirir.
- Kapalı ve sınırlı çevrelerde yaşamak kişilerde yalnızlık hissi yapar. Böylece entelektüel ve duygusal düzeyde bağlantı kurma ihtiyacı artar. Dolayısıyla bu durum benzer bakış açısına sahip diğer çiftler ve bireylerle tanışabilme isteği için itici güç olur.
- Yoğun kaygılı ve depresif hisseden kişiler de bazen bu olumsuz duygulardan kurtulmak için açık ilişkiye yönelirler.
- Evlilikte, eş değiştirmenin fiziksel olarak yoğun deneyimler sağladığını gösteren araştırmalar vardır. Ayrıca bu ilişkiler kimi kişilerde yüksek düzeyde ego tatmin edicidir.
- Ayrıca kapalı ilişkide yaşanan hapsedilme duygusundan bireyi kurtarır.
- Evliliğin yüklediği ağır sorumluluk duygusundan geçici bir kurtuluş şansı verir.
- Açık ilişki ile kişiler en çılgın fantezilerini bile yaşarlar.
- Bazı araştırmalar, açık evliliklerde çiftlerin tatmin edici ilişkiler sürdürebileceğini gösteriyor.
- Birden fazla araştırmada açık evliliklerdeki çiftler ile tek eşli evliliklerdeki çiftler arasında cinsel açıdan evlilik uyumunda hiçbir farklılık gözlemlenmemiştir.
- Ayrıca yine birden fazla araştırma, açık evlilik yapan çiftlerin genel nüfustaki çiftlere göre daha yüksek memnuniyet seviyelerine sahip olduğunu göstermiştir.
- Açık evlilik yaşayan çiftlerin çoğunun ilişkilerinin kalitesini “ortalamadan daha iyi” veya “olağanüstü iyi” bulduğunu gösteren çalışmalar da vardır.
- Bazı çiftler, açık evliliğin evlilik doyumlarını artırdığını düşünmektedir.
- Eş değiştirme tarzında açık evliliklere katılan 1092 kişiyle yapılan çevrimiçi bir araştırma vardır. Buna göre, evliliklerinde “biraz mutsuz” veya “mutsuz” olduğunu söyleyenlerin yaklaşık yüzde 80-90’ı, eş değiştirmeye başladıktan sonra evliliklerinde daha mutlu olduklarını bildirmiştir.
- Sonuç olarak açık evlilik, bazı durumlarda evlilik doyumunu artırır. Ayrıca bireylerin ruhsal olarak kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlar.
Yaşanan Olumsuzluklar
Açık evliliklerdeki çiftlerin, farklı noktalarda çatışma yaşaması muhtemeldir.
- Araştırmalar, açık evlilik yapan çiftlerin yüzde 80’den fazlasının evlilik dışı ilişkilerinde kıskançlık yaşadığını göstermiştir.
- Kökleri açık evliliğe dayanan kıskançlık, ciddi çatışmalara yol açabilir.
- Örneğin, rakip ilişkiye müdahale etmek partneri kızdırır.
- Bir partnere hakaret etmek veya azarlamak misilleme tepkileri tetikler.
- Daha fazla bağlılık talep etmek de çift arasında tartışma konusudur.
- Kıskançlığın neden olduğu çatışmalar bunaltıcı ve bazen de ilişkiyi yıkıcıdır.
- Kıskançlık bir sorun olmasa bile, açık evlilikte başka sıkıntılar yaşanır.
- Tek eşli olmayan ilişkinin çok zaman alıcı olduğu,
- çok fazla enerji istediği veya
- çok karmaşık olduğunu hissettikleri için açık ilişkilerden cinsel olarak tekeşli ilişkilere geçiş olmaktadır. Çok sayıda uzman, açık evliliklerin yakınlığa müdahale ederek ve güvensizlikleri kışkırtarak ilişkileri bozduğunu da ileri sürmektedir.
- Çiftler evlilik dışı ilişkiye izin vermeyi kabul etseler bile, evlilik dışı cinsel ilişkiye giren çiftler arasında boşanma riskinin biraz daha yüksek olması da dikkat çekicidir.
Tipleri
Açık ilişkinin en fazla rastlanan iki tipi vardır.
İlki “poliamory“, ilgili tüm partnerlerin onayıyla, aynı anda birden fazla partnerle romantik ilişkiler pratiği veya arzusudur. Kendini çokeşli olarak tanımlayan bireyler, bilinçli bir kıskançlık yönetimi ile açık ilişkiler sürdürür. Bu tip ilişki yaşayan bazı bireyler, cinsel aktivitelerini yalnızca belli bir grubun üyeleriyle sınırlamayı tercih eder. Bu “çoklu sadakat” olarak adlandırılan kapalı bir çokeşliliktir. Seçilen açık ilişki tipi, ilgili bireylerin seçimlerini ve felsefelerini yansıtır. Ancak aşk, samimiyet, yakınlık, dürüstlük, eşitlik, iletişim ve bağlılık gibi temalar veya değerlerle birliktedir.
Eş değiştirme (swinging) ise yaygın görülen diğer tiptir. Başkalarıyla duygusal temas içermeyen cinsel ilişkiler yaşanması söz konusudur. Bu ilişkilere bazı çiftler birlikte aynı anda ve aynı mekanda veya her biri tek olarak katılabilir.
Açık evlilik nedir?
Açık evlilik, bir evlilikte eşlerden her birinin evlilik dışı cinsel ilişkilere girebilecekleri konusunda fikir birliğinde oldukları bir açık ilişki biçimidir. Bu durum onlar tarafından aldatma olarak görülmez ve “eş değiştirme”, “poliamory” gibi farklı biçimleri vardır.
Cinsel Bağımlılık ve Açık ilişki/ açık Evlilik İlişkisi
Cinsel bağımlılık: Cinsel davranışlar, fanteziler, ve cinsel dürtüler;
-
-
-
-
- kontrol edilemez,
- olumsuz sonuçlarına rağmen sürdürülür,
- yineleyici ve şiddetlidir.
-
-
-
Tipleri:
-
-
-
-
- Kompulsif mastürbasyon,
- sanal cinsellik,
- pornografi bağımlılığı,
- yineleyici tarzda rastgele cinsel ilişkide bulunmadır.
-
-
-
Öte yandan açık ilişki, cinsel bağımlılığın bir türü olarak tanımlanmaz. Burada anahtar nokta bireylerin cinsel davranışları üzerinde kontrol becerisi olmasıdır. İlaveten açık ilişkiye bağlı olumsuz sonuçlar yaşamazlar. Dolayısıyla birçok çift açık ilişkileri düşünür, ancak bu fikri takip etmemeyi de seçer. Kaldı ki bir süre açık ilişki yaşadıktan sonra bundan vazgeçen bireyler de vardır.